เจ้าหญิงพิกุลทอง
กษัตริย์ยศกานต์ นครจันทรา และมเหสีจันทรามาศประสูติพระธิดาที่มีดอกพิกุลทองร่วงออกมาจากปากยามที่ทารก แรกเกิดเปล่งเสียงร้อง ในคืนที่มีภัยพิบัติถล่มทลายนครจันทรา โหรหลวงทำนายว่าพระธิดาเป็นกาลกิณีบ้านเมืองควรเอาไปฆ่าทิ้ง แต่อำมาตย์สิงหรา หมื่นวัง หมื่นว่อง และหมื่นไว สงสารจึงเพียงแต่นำทารกไปทิ้งไว้ในป่าใต้ต้นพิกุลใหญ่ใกล้หมู่บ้านแห่งหนึ่ง
มั่นชายชาวป่าผู้มีใจเมตตาเก็บทารกน้อยไปเลี้ยงไว้เป็นลูก ตั้งชื่อว่า พิกุล เพราะเป็นเด็กหญิงที่พบใต้ต้นพิกุล โดยมีการะเวกเป็นผู้ร่วมรับรู้ เนื่องจากมั่นไม่มีลูก มั่นมีเมียชื่อพยอม เป็นหญิงใจร้ายชอบข่มขู่กดขี่ผัวจึงเกลียดชังพิกุล ยิ่งเมื่อพยอมตั้งท้องก็ยิ่งเพิ่มความเกลียดที่ต่อพิกุลลูกเลี้ยง ทุบตีและบีบบังคับให้พิกุลทำงานหนัก ต่อมาเมื่อพยอมมีลูกสาวชื่อชบา สองแม่ลูกก็ยิ่งเพิ่มความโหดร้ายทารุณต่อพิกุล การะเวกสงสารคอยตักเตือนให้มั่นดูแลปกป้องพิกุลแต่มั่นก็ไม่สามารถเลี้ยงดู ให้พิกุลมีความสุขอย่างชบาซึ่งเป็นลูกในไส้ของตนเองได้ พิกุลมีความทุกข์จึงไหว้ศาลถวายเครื่องเซ่นพระภูมิเจ้าที่ขอให้ช่วยปกป้อง พระภูมิเจ้าที่นึกสงสาร พิกุลถูกพยอมและชบากลั่นแกล้งให้ทำงานหนัก อดข้าว แต่พิกุลก็ยังเอาข้าวส่วนของตนเองมาเซ่นไหว้ศาลพระภูมิ จึงถูกไล่ออกจากบ้าน
พิกุลเข้าป่าพบชายแก่ขอทานจึงช่วยเหลือหาน้ำให้กิน ทำให้ ดอกพิกุลทอง ร่วงออกมาจากปาก ชายแก่ขอทานจึงบอกแก่พิกุลว่าดอกพิกุลทอง นั้นมีอยู่ในตัวของพิกุลมาแต่กำเนิด ยามใดที่หัวใจของพิกุลเกิดความเมตตาสงสาร จะมีดอกพิกุลทองร่วงออกมาจากปาก พิกุลดีใจนำดอกพิกุลทอง ไปมอบให้พยอม พยอมจึงยอมให้พิกุลอยู่ด้วยต่อไป แต่ก็ยังโขกสับกลั่นแกล้งและทุบตีราวกับทาส เพราะชบาลูกของพยอมมีจิตใจอิจฉาริษยาพิกุล เมื่อพยอมรู้ว่าพิกุลมีดอกพิกุลทองในปากจึงทุบตีบังคับให้พิกุลคายดอกพิกุล ทองออกมา แต่พิกุลก็ไม่สามารถทำได้ดังใจพยอม
พยอมนำดอกพิกุลทองไปขายนำเงินมาสร้างบ้านใหญ่โตสุขสบาย แต่ก็ยังไม่ยอมให้พิกุลอยู่ร่วมบ้าน ให้ไปอาศัยในกระท่อมผุพัง กินอาหารเหลือเดนจากพยอมและชบา มั่นรักและสงสารพิกุลแต่ก็ไม่สามารถปกป้องพิกุลได้ การะเวกปลอบโยนพิกุลทำให้หัวใจของพิกุลเต็มตื้นขึ้นมาด้วยความรักความกตัญญู รู้คุณ ทำให้ดอกพิกุลร่วงจากปาก พิกุลมอบดอกพิกุลทองให้การะเวก ทำให้การะเวกมีฐานะดีขึ้น และช่วยเหลือพิกุลจนกระทั่งเติบโตเป็นสาว
เมื่อเติบโตขึ้นพิกุลงดงามเปล่งเปล่ง มีผิวพรรณต่างไปจากผู้หญิงชาวบ้านทั่วไป ทำให้ชบาและพยอมริษยา หาทางกลั่นแกล้งทำร้ายพิกุลทุกวัน บังคับให้พิกุลไปขายของ ผู้ชายในหมู่บ้านพากันรุมซื้อของของพิกุล จนพิกุลถูกแม่นหญิงปากมากถากถาง นำความมาฟ้องพยอม พิกุลต้องโดนแม่จับโยงเฆี่ยนอีก หัวใจที่มีแต่ความหม่นหมองอับเฉาทำให้พิกุลไม่สามารถทำให้พิกุลทองร่วงออกมา จากปากได้ เมื่อถูกพยอมบังคับพิกุลจึงสารภาพว่าได้รับพรจากชายขอทานในป่า พยอมจึงออกอุบายให้ชบาเข้าป่าไปขอพรจากชายชรา ชบาพบขอทานชราที่กำลังจะตาย ขอทานชราร้องขอน้ำแต่ชบากลับด่าว่า ทำให้ถูกมนต์สาป ทุกครั้งที่จิตใจคิดร้ายพูดสิ่งเลวร้ายจะมีหนอนพุ่งออกมาจากปากของชบา
พระมเหสีจันทรามาศประชวรหนักตั้งแต่ครั้งที่ลูกถูกพราก กำลังจะสิ้นพระชนม์ ท้าวยศกานต์จึงสำนึกได้ว่าเป็นบาปที่ตนเองพรากลูกไปทิ้ง ทำให้ท้าวยศกานต์สั่งให้อำมาตย์สิงหรา หมื่นวัง หมื่นว่องและหมื่นไว ไปติดตามหาพระธิดาในป่า อำมาตย์สิงหรา และหมื่นทั้งสามเข้าไปสืบความในหมู่บ้านพบพิกุลซึ่งเติบโตเป็นหญิงสาวผู้งาม เพียบพร้อม ผิดกับสาวชาวบ้านวัยเดียวกัน จึงกลับมาทูลสองกษัตริย์ ทั้งสองพระองค์ปลอมตัวเป็นชาวบ้านออกตามหาลูก เมื่อพบพิกุล มเหสีจันทรามาศรู้ได้โดยสัญชาตญาณแม่ว่าเป็นลูกของตนเอง จึงสั่งให้จัดขบวนเรือพระที่นั่งรับ เจ้าหญิงพิกุลทอง กลับเมือง
เมื่อ พยอมรู้ว่ามีขบวนเรือราชวงค์มาเทียบท่าหน้าบ้าน จึงจัดแจงแต่งตัวให้ชบา เพราะคิดว่าท้าวยศกานต์จะมารับชบาเข้าวังไปอภิเษกสมรส แต่กลับเป็นว่ามารับพิกุล ไปเป็น เจ้าหญิงพิกุลทอง พระธิดาที่พลัดพรากจากกันไปนานถึง 18 ปี
ชบาและพยอมผิดหวังที่ไม่ได้เข้าวัง จึงวางแผนอ้อนวอนพิกุลทองให้รับเข้ามาอยู่ในวังด้วย เพื่อหาโอกาสที่ทำร้ายพิกุลทองด้วยความริษยา เมื่อพิกุลทองทูลขอท้าวยศกานต์และมเหสีจันทรามาศ ทั้งสองชิงชังพยอมและชบา แต่ก็ต้องยินยอมตามคำขอร้องของพิกุลทอง จึงสั่งให้รับตัวมั่น พยอม ชบา และการะเวก ซึ่งมีบุญคุณต่อพิกุลทองเข้าวังด้วย โดยแต่งตั้งให้มั่นเป็นหมื่นมั่นสัตยา การะเวกเป็นหมื่นการะเวกวาที พยอมขอเป็นพระนม อ้างว่าเคยเลี้ยงดูพิกุลมาตั้งแต่เยาว์วัย
เมื่อเข้ามาเป็นเจ้าหญิงพิกุลทอง พิกุลทองฝันร้าย ถึงแร้งที่เข้ามาจิกพาพิกุลทองร่อนขึ้นไปยังท้องฟ้า ทำให้หวนคิดถึงว่าตนเองเกิดมาเป็นกาลกิณีต่อบ้านเมืองจนพ่อแม่ต้องทำไปทิ้ง พิกุลทองเต็มไปด้วยความทุกข์ใจ
วันหนึ่งชบาชวนพิกุลทองไปเล่นน้ำ ต่างเหม็นกลิ่นสาปของแร้งที่แท้จริงถือพญาแร้งเวฬุราชผู้ครองนครจัตุรัสคีรี ซึ่งมาบำเพ็ญพรตอยู่ในถ้ำ พญาเวรุราฬโกรธที่ชบาดูถูกเรื่องกลิ่นสาปจึงให้คนไปสืบขบวนเสด็จ พบว่าเป็นขบวนเสด็จธิดากษัตริย์ชื่อพิกุลทอง จึงวางแผนให้อินและแจ้ง สองสามีภรรยาชาวบ้าน ไปสู่ขอพระธิดาพิกุลทอง ท้าวยศกานต์โกรธจึงออกปากว่าถ้าสามารถสร้างสะพานเงินสะพานทองได้ในคืนเดียว จะยกให้ เวฬุราชเนรมิตรสะพานเงินสะพานทองได้ พยอมและชบาจึงวางแผนเปลี่ยนตัว ชบาขอร้องให้พิกุลทองช่วยให้ตนได้แต่งงานกับเจ้าของสะพานเงินสะพาน